U progu końca dekady XXI wieku bardziej niż kiedykolwiek jesteśmy świadomi zmian w środowisku przyrodniczym, szczególnie w obliczu narastającej ich gwałtowności i katastrofalnych przejawów występujących w różnych regionach świata, a coraz częściej również w naszym kraju. Tocząca się obecnie dyskusja o zmianach klimatycznych i budząca emocje naukowców podzielonych na zwolenników i przeciwników roli człowieka w tym procesie wskazuje jak ciągle mało wiemy. Tworzymy hipotezy dotyczące tego co działo się w przeszłości, ale wobec przyszłości jesteśmy bezradni. Wynika to z faktu, że znanych jest już wiele czynników wpływających na stan obecny i wiele, których jeszcze nie znamy, a które mogą kształtować zmiany w środowisku. Charakterystyczną cechą wielu współcześnie najważniejszych problemów środowiskowych jest to, że rozpoznajemy je dopiero wtedy, gdy przyczyny przeminęły niezbadane, a działania i presje wciąż się nasilają. W pewnym momencie staje się oczywiste, że to właśnie one mają znaczący wpływ na środowisko przyrodnicze i zdrowie ludzi. Dlatego bardzo ważnym stał się stały, rozwijający się, nowoczesny system technicznego i biologicznego monitoringu środowiska, w który od 15 lat wpisuje się Stacja Monitoringu Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach. Przede wszystkim ważne są stale rosnące zasoby danych jakie powstają w wyniku działania takich stacji i ich upublicznianie.
Z przyjemnością przekazuję Państwu kolejny, X – jubileuszowy numer zeszytu Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Okazja jest podwójna, bo również Stacja Monitoringu UJK obchodzi w tym roku swój jubileusz XV-lecia funkcjonowania (uruchomiona w listopadzie 1993r., gromadzi wyniki od 1994r.). Te dwie daty są ze sobą sprzężone, bowiem seria wydawnicza powstała początkowo dla prezentacji wyników uzyskiwanych w Stacji, stąd pierwsze dwa zeszyty nosiły nazwę Monitoring Środowiska Regionu Świętokrzyskiego. Kolejne trzy zeszyty ukazały się pod nazwą Regionalny Monitoring Środowiska i obejmowały nowy, szerszy zakres terytorialny i merytoryczny wiedzy o przemianach w środowisku przyrodniczym. W kolejnych latach, w związku z dużą popularnością wydawnictwa, a jednocześnie pewnym stereotypem myślenia, który zawężał pojęcie regionu do obszaru Gór Świętokrzyskich zmieniono nazwę zeszytu na Monitoring Środowiska Przyrodniczego co umożliwiło publikowanie szerokiej grupie autorów z kraju i z zagranicy w działach Koncepcje , Metody, Wyniki, Edukacja.
W 2004 roku powołano Radę Redakcyjną czasopisma, której zgodził się przewodniczyć lider Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Polsce
prof. zw. dr hab. Andrzej Kostrzewski. Obecnie Rada liczy 10 profesorów, w tym 3 z uniwersytetów na Łotwie, USA i Niemiec. W lutym 2008 roku Monitoring Środowiska Przyrodniczego został wprowadzony na listę czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jest to bardzo duże osiągnięcie, które świadczy o dynamicznym rozwoju problematyki zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego i potrzebie prezentowania jego wyników nie tylko w kraju, ale i za granicą.
Pragnę wyrazić nadzieję, iż artykuły naukowe zawarte w dziesiątym zeszycie serii Monitoring Środowiska Przyrodniczego znajdą, tak jak dotąd, zainteresowanie Czytelników, a szerokie spektrum tematyczne zeszytu, stanie się dla wielu inspiracją do zamieszczenia własnych koncepcji, propozycji metod badania środowiska czy też przedstawienia wyników własnych badań.
Kielce, grudzień 2009 Marek Jóźwiak
