Numer 10 – 2009

U progu końca dekady XXI wieku bardziej niż kiedykolwiek jesteśmy świadomi zmian w środowisku przyrodniczym, szczególnie w obliczu narastającej ich gwałtowności i katastrofalnych przejawów występujących w różnych regionach świata, a coraz częściej również w naszym kraju. Tocząca się obecnie dyskusja o zmianach klimatycznych i budząca emocje naukowców podzielonych na zwolenników i przeciwników roli człowieka w tym procesie wskazuje jak ciągle mało wiemy. Tworzymy hipotezy dotyczące tego co działo się w przeszłości, ale wobec przyszłości jesteśmy bezradni. Wynika to z faktu, że znanych jest już wiele czynników wpływających na stan obecny i wiele, których jeszcze nie znamy, a które mogą kształtować zmiany w środowisku. Charakterystyczną cechą wielu współcześnie najważniejszych problemów środowiskowych jest to, że rozpoznajemy je dopiero wtedy, gdy przyczyny przeminęły niezbadane, a działania i presje wciąż się nasilają. W pewnym momencie staje się oczywiste, że to właśnie one mają znaczący wpływ na środowisko przyrodnicze i zdrowie ludzi. Dlatego bardzo ważnym stał się stały, rozwijający się, nowoczesny system technicznego i biologicznego monitoringu środowiska, w który od 15 lat wpisuje się Stacja Monitoringu Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach. Przede wszystkim ważne są stale rosnące zasoby danych jakie powstają w wyniku działania takich stacji i ich upublicznianie.
Z przyjemnością przekazuję Państwu kolejny, X – jubileuszowy numer zeszytu Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Okazja jest podwójna, bo również Stacja Monitoringu UJK obchodzi w tym roku swój jubileusz XV-lecia funkcjonowania (uruchomiona w listopadzie 1993r., gromadzi wyniki od 1994r.). Te dwie daty są ze sobą sprzężone, bowiem seria wydawnicza powstała początkowo dla prezentacji wyników uzyskiwanych w Stacji, stąd pierwsze dwa zeszyty nosiły nazwę Monitoring Środowiska Regionu Świętokrzyskiego. Kolejne trzy zeszyty ukazały się pod nazwą Regionalny Monitoring Środowiska i  obejmowały nowy, szerszy zakres terytorialny i merytoryczny wiedzy o przemianach w środowisku przyrodniczym. W kolejnych latach, w związku z dużą popularnością wydawnictwa, a jednocześnie pewnym stereotypem myślenia, który zawężał pojęcie regionu do obszaru Gór Świętokrzyskich zmieniono nazwę zeszytu na Monitoring Środowiska Przyrodniczego co umożliwiło publikowanie szerokiej grupie autorów z kraju i z zagranicy w działach Koncepcje , Metody, Wyniki, Edukacja.
W 2004 roku powołano Radę Redakcyjną czasopisma, której zgodził się przewodniczyć lider Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Polsce
prof. zw. dr hab. Andrzej Kostrzewski. Obecnie Rada liczy 10 profesorów, w tym 3 z  uniwersytetów na Łotwie, USA i Niemiec. W lutym 2008 roku Monitoring Środowiska Przyrodniczego został wprowadzony na listę czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jest to bardzo duże osiągnięcie, które świadczy o dynamicznym rozwoju problematyki zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego i potrzebie prezentowania jego wyników nie tylko w kraju, ale i za granicą.
Pragnę wyrazić nadzieję, iż artykuły naukowe zawarte w dziesiątym zeszycie serii Monitoring Środowiska Przyrodniczego znajdą, tak jak dotąd,  zainteresowanie Czytelników, a szerokie spektrum tematyczne zeszytu, stanie się dla wielu inspiracją do zamieszczenia własnych koncepcji, propozycji metod badania środowiska czy też przedstawienia wyników własnych badań.

Kielce, grudzień 2009                                                                            Marek Jóźwiak

 

Anna Degórska, Stanisława Górska Modyfikacja zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w opadach przez drzewostan w Puszczy Boreckiej
Marek Jóźwiak Współczesne procesy zachodzące w geoekosystemie w centralnej części Gór Świętokrzyskich
Małgorzata Anna Jóźwiak, Przemysław Rybiński Możliwości wykorzystania czerwonej krzyżówki kalifornijskiej (Eisenia foetida Sav.) do utylizacji odpadów organicznych pochodzenia przemysłowego
Maciej Jóźwiak Podziemne składowanie dwutlenku węgla (CSS) – regulacje prawne
Małgorzata Anna Jóźwiak Możliwości wykorzystania epifitów do oceny zanieczyszczenia powietrza w centralnej części Gór Świętokrzyskich.
Rafał Kozłowski Określenie roli osadów mgielnych w kształtowaniu wysokości opadu podkoronowego.
Zdzisław Prządka Porównanie wyników oceny parowania jeziora Łękuk uzyskanych metodą obliczeniową i pomiarową.
Tomasz Śnieżek, Anna Degórska Pasywna metoda pomiaru wybranych zanieczyszczeń powietrza na potrzeby oceny jakości powietrza w Polsce.
Ryszard Świetlik, Marzena Trojanowska Efektywność i selektywność odczynników wykorzystywanych do chemicznego frakcjonowania metali ciężkich w stałych próbkach środowiskowych.